28 października 2019 Julia Wollner

Laudacja dla Aliny Kreisberg

Laudacja wygłoszona 20 października 2019 roku przez Julię Wollner z okazji wręczenia nagrody im. Leopolda Staffa dla Aliny Kreisberg za przekład Listów do Muszki Nicoli Chiaromontego.

 

W korespondencji Nicoli Chiaromontego, jednego z najwybitniejszych włoskich myślicieli ubiegłego wieku, z arystokratką Melanie von Nagel, poetką i tłumaczką, a od 1957 roku zakonnicą w klasztorze benedyktynek Regina Laudis w stanie Connecticut, zachwyca bardzo wiele. Przede wszystkim – bogactwo myśli, jak zwykle u Chiaromontego zamknięte w prostych frazach, wyważone w każdej głosce, a przecież pełne pasji; ale także czuły ton słów, które niewinnie, a przecież po grób, łączą mniszkę i mężczyznę żonatego.

Pisząc na łamach „Lente” o jego Notatkach, wydanych przez Fundację Terytoria w roku 2015, podkreślałam, że nie uwodzą one czytelnika, ale zmierzają do samej esencji sensu. Podobnie jest z listami wysyłanymi przez ostatnie lata życia do Muszki, jak zwali ją najbliżsi, wspaniale przetłumaczonymi na język polski przez Alinę Kreisberg. Nie ma tu gry ani z dzisiejszym czytelnikiem listów, sztucznie zresztą ustanowionym, ani z ich właściwą adresatką. Jest za to kwintesencja życia, gdzie dyskusje o Platonie przeplatają się z zachwytem dla dziko rosnących stokrotek, a poszukiwanie Boga – z kroniką codzienności.

W jednym z listów do Melanie von Nagel Chiaromonte pisał tak: Kiedy u Homera słowo wychodzi z ust ważnej postaci, zawsze jest >>uskrzydlone<<. Dlaczego? Nie tylko dlatego, jak sądzę, że biegnie od jednej postaci do drugiej, niewidocznie pokonuje przestrzeń i przez jakiś czas pozostaje w pamięci – ale dlatego, że nigdy nie jest zwykłym dźwiękiem ani zwykłym znakiem, lecz zawsze pośredniczy znaczeniu – komunikuje żywą „rzeczywistość” ludzką – jest symbolem żywej duszy i samej ludzkości.

Ja podobnie odbieram słowo włoskiego myśliciela; to skierowane do Muszki wydaje się zaś uskrzydlone szczególnie. Dziękujemy Pani Alinie Kreisberg, że poprzez swój przekład – wierny, dźwięczny, piękny – pozwoliła nam być częścią jego podróży.

 

Nicola Chiaromonte, Listy do Muszki, przełożyła Alina Kreisberg, Fundacja Terytoria Książki, Gdańsk(2016)/2018