Laudacja wygłoszona we wrześniu 2015 r. przez Jolantę Dygul z okazji wręczenia nagrody im. Leopolda Staffa dla Joanny Ugniewskiej i Zeszytów Literackich za esej Miejsca utracone.
Autorki książki przedstawiać już chyba nie trzeba, dla porządku jednak odnotujmy, iż jest ona wybitną italianistką, przez wiele lat wykładała w Katedrze Italianistyki na Uniwersytecie Warszawskim, a w swoim dorobku ma liczne prace naukowe (m.in. Giuseppe Mazzini — historia jako narodowa terapia; Giacomo Leopardi; Historia literatury włoskiej XX wieku; Włochy w czasach romantyzmu), a także zbiór esejów Podróżować, pisać: o literaturze podróżniczej i współczesnych pisarzach włoskich. Jest ponadto zasłużoną tłumaczką literatury włoskiej (ponad 40 tytułów!). To dzięki niej czytelnicy polscy poznali twórczość Claudia Magrisa, Antonia Tabucchiego, Oriany Fallaci, Pietra Citatiego i wielu innych włoskich pisarzy.
Nagrodzony zbiór esejów Miejsca utracone. Szkice o pamięci i zapomnieniu we współczesnej literaturze włoskiej (Zeszyty Literackie 2014) Joanny Ugniewskiej podejmuje problematykę pamięci miejsca i utraty miejsca – domu, miasta, kraju – i związane z tym tematy tożsamości, pamięci, emigracji, a także splot przestrzeni i czasu. Książka poświęcona jest literaturze włoskiej, ale perspektywa badawcza Autorki umieszcza ją w szerokim nurcie humanistyki, co jest wielką zaletą tej pozycji. Nie jest to kolejny rys historyczny, gdzie znaleźć można omówienie twórczości poszczególnych pisarzy, lecz wnikliwe studium, ważny punkt w europejskiej debacie o roli literatury w dzisiejszych czasach, o zachowaniu pamięci miejsc utraconych. Napisana z wielką pasją i erudycją, ma wielką szansę wypełnić lukę na polskim rynku wydawniczym, na którym o włoskiej literaturze mówi się mało lub prawie wcale. Nieliczne pozycje to przede wszystkim podręczniki akademickie, skierowane do wąskiej grupy odbiorców i w sposób dość ogólny prezentujące dokonania włoskich twórców. Brak jest natomiast książek, które ukazują literaturę włoską jako ważny i nieodzowny element kultury europejskiej.